Młodzi wizjonerzy: branże przyszłości, w których warto się rozwijać
Jeszcze kilka lat temu dzieci z dobrych domów miały od swoich rodziców jedno zadanie: zostać prawnikami lub lekarzami. Nic pomiędzy. Na szczęście obecnie dochodowość branży IT i technologicznej sprawiła, że garnitury i sztuczne spotkania rodem z patriarchalnych zdjęć stockowych, odchodzą bezpowrotnie do lamusa, zaś prestiż kariery uległ redefinicji. Młodzi nie muszą dłużej być krępowani przez zawodowy gorset, „poważną” posadę, na którą udają się ze skórzaną teczką. Mogą być w pełni sobą na rynku pracy: liczy się talent, pasja, wiara w swoje umiejętności i autentyczność.
Wakacje to czas, kiedy wiele młodych osób stawia swoje pierwsze kroki na rynku pracy i planuje dalszą ścieżkę rozwoju edukacyjnego. Absolwenci szkół podstawowych są już po rekrutacji do liceów i techników o konkretnych profilach, a przyszli maturzyści mają jeszcze rok na podjęcie decyzji o wyborze studiów wyższych. Zaś tegoroczni maturzyści czekają na rozpoczęcie wymarzonych kierunków na wybranych przez siebie uczelniach.
To moment, w którym jednostkowe plany, oczekiwania i marzenia zderzają się ze strukturą rynku pracy i zapotrzebowaniem na pracowników w danych branżach i obszarach. Wielu młodych bije się z myślami i zastanawia, pod naciskiem rodziców, czy pójść w kierunku rozwoju swojej pasji, czy też podążać za głosem rozsądku i przyszłością, która „zagwarantuje” pracę (jak głosi mantra rodziców).
Zmiany na rynku pracy przyszłości
Obecnie jednak w branży IT i technologicznej liczą się kompetencje miękkie, zaś architektura rynku pracy i zapotrzebowanie na pracę zespołową zaciera utarte szlaki myślenia o świecie inżynierii, technologii i ekonomii jako ściśle technicznej, kojarzonej stereotypowo z patriarchalnym wzorcem „polibudy” czy zamkniętego w sobie geeka technologicznego.
Na szczęście stereotypy te ulegają dezaktualizacji za sprawą rozwoju technologicznego, galopującej transformacji cyfrowej i wypracowywaniu nowych wzorców komunikacyjnych. Zmianie ulega również kultura pracy i organizacji, wiele kobiet nagłaśnia sprawę nierównego traktowania w miejscu pracy, przez co walczą o zmianę postrzegania kobiet w IT i branży technologicznej. Wydarzenia takie jak Perspektywy Women in Tech Summit corocznie pokazują, że zmiana ta się dokonuje.
Możliwości rozwoju
Wiele utartych stereotypów przestaje korespondować z otaczającym nas światem, rynek pracy, kultura organizacyjna, jak i tożsamości wielu firm, brandów czy startupów przechodzą proces redefinicji. Zawód przyszłości czy praca przyszłości na rynku, który najlepiej znają futurolożki takie jak Amy Webb, stawia przed nami ogromne wyzwania, ale też kreuje możliwości, o których wcześniejsze pokolenia mogły tylko pomarzyć. Metaverse, web3, blockchain, AI, IT i inne obszary czekają na młode wizjonerki i wizjonerów, świadomych możliwości i ograniczeń technologii, jak i jej społecznego wymiaru.
Jak wyglądają obecnie perspektywy młodych na rynku pracy w Polsce? Jakie organizacje pomagają absolwentom szkół kształtować ścieżki rozwoju zawodowego i networkingowego? Jakie zawody przyszłości mogą okazać się najbardziej perspektywiczne i opłacalne? Żeby poszukać odpowiedzi na te pytania i przyjrzeć się sygnałom płynącym z najciekawszych organizacji nastawionych na innowacje i zmianę społeczną, porozmawialiśmy z przedstawicielkami i przedstawicielami Geek Girls Carrots, CD PROJEKT RED, Fundacji Zwolnieni z Teorii, OMGKRK i AIESEC Polska.
Geek Girls Carrots: obalanie stereotypów i rozwój IT
Pędząca transformacja cyfrowa zmusza nas wszystkich do korzystania z narzędzi cyfrowych: programów, aplikacji czy platform. Za każdym z tych narzędzi stoją kompetencje, które już dziś są dobrze rozwinięte, ale trend na „eksperckość” dopiero się rozkręca. Aby nadążyć za rzeczywistością, nabywanie kompetencji cyfrowych i life long learning staje się koniecznością.
Technologia będzie towarzyszyła nam wszędzie: optymalizując usługi, ulepszając produkty i wspierając medycynę lub biznes. Nowe technologie zdecydowanie będą grać pierwsze skrzypce, więc warto wybierając ścieżkę kariery, już dziś zastanowić się czy w przyszłości chcesz jedynie z nich korzystać, czy może jednak je współtworzyć – zapowiada Katarzyna Marchocka, CEO w Geek Girls Carrots.
W rozmowie z Magazynem podkreśliła, że według badania Software Development Association Poland (SODA), dziś brakuje w Polsce około 300 tys specjalistów IT. Przede wszystkim developerów, ale też analityków, UX/UI designerów, testerów, scrum masterów czy product ownerów oraz wielu innych. Jest to widoczne w ilości ofert i stawkach, jakie deficytowi eksperci mogą otrzymać. Dodatkowo, branża daje elastyczne warunki zatrudnienia, wiele pozapłacowych benefitów i nieograniczone możliwości rozwoju. Jeśli dodatkowo doszlifujemy języki, to w zasadzie świat staje otworem. Dziś nie ruszając się z domku na wsi można pracować z ekspertami z Doliny Krzemowej, a co będzie za 10, 20, 50 lat? – zastanawia się.
Obecnie rośnie znaczenie kompetencji miękkich oraz różnorodności i inkluzywności. Zespoły IT to nie tylko programiści/programistki. Dziś to cross-funkcjonalne, złożone z wielu osób o różnych kompetencjach teamy, których łączy jeden wspólny cel – stworzenie rozwiązania zgodnego z oczekiwaniami i potrzebami docelowego użytkownika. Znajdziemy w nich absolwentów politechniki, ale też lingwistyki, prawa, psychologii, biologii i wielu innych.
Nie musisz kodować, aby w branży pracować. Możesz znaleźć inną rolę, zgodną z Twoimi kwalifikacjami lub chęcią ich nabycia. Za sukcesem projektu stoi m.in. komunikacja, umiejętność rozwiązywania problemów czy krytycznego myślenia oraz chęć do nieustannego rozwoju. Posiadanie tych kompetencji jest kluczowe, jeśli chcemy się w niej odnaleźć w branży IT. Na te kompetencje wskazuje m.in. raport Future of Jobs 2020, przygotowany przez World Economic Forum – komentuje.
Ostatnie badania wskazują, że różnorodne płciowo zespoły są bardziej efektywne i produktywne, przez co rośnie znaczenie Diversity & Inclusion, a wraz z tym rola i ilość kobiet w branży. Firmy otwierają przed nimi drzwi, oferując programy stażowe, upskillingowe i dodatkowe benefity. To już nie jest branża zarezerwowana tylko dla mężczyzn, a dla osób, które chcą rozwijać swoje kompetencje i umiejętności. To ważna zmiana. Wciąż jednak istnieje wiele mitów i stereotypów, a kobiety w firmach technologicznych stanowią około 25-30% w branży (z czego developerki to wciąż mały procent) – wylicza Katarzyna Marchocka.
Zapytana o zapotrzebowanie w branży IT, zaznaczyła, że obecnie najbardziej brakuje „Role Models”, trudny jest też wybór najlepszej dla siebie ścieżki i pracodawcy. W takich przypadkach przychodzą z pomocą organizacje typu Geek Girls Carrots, które integrują, inspirują i edukują kobiety, chcące odnaleźć w IT rolę dla siebie lub rozwijać w niej skrzydła. Społeczność się wspiera, dzięki czemu kobietom jest prościej uwierzyć w swoje możliwości i wytrwać w drodze do wymarzonego, pewnego i bezpiecznego zawodu w branży lub zmienić w niej ścieżkę kariery – stwierdza CEO w Geek Girl Carrots.
CD PROJEKT RED: Dziewczyny w Grze!
W ostatnich latach pojawiły się liczne rozwiązania, które aktywizują młode dziewczyny i kobiety w obszarze kodowania, technologii, IT. Jednym z nich jest wspólny program CD PROJEKT RED i Fundacji Edukacyjnej Perspektywy. Dziewczyny w grze! to pierwszy w Polsce program stypendialno-mentoringowy z zakresu gamingu skierowany do uczennic szkół średnich, który oferuje możliwość poznania wielu praktycznych aspektów pracy w branży gier, a także szansę na zdobycie cennego doświadczenia.
Uczestniczki, poza opieką mentorską i wsparciem merytorycznym od najlepszych specjalistek i specjalistów ze studia CD PROJEKT RED, biorą udział w warsztatach i eventach a także uzyskują wsparcie finansowe, które mogą przeznaczyć na swój rozwój i edukację. Czy to wystarczy, aby zachęcić młode kobiety do zmierzenia się z branżą gier wideo, która uważana jest za męską?
Jak odpowiada Agnieszka Szamałek-Michalska, Culture, Diversity & Inclusion Director w CD PROJEKT RED: Oczywiście, że nie! Chcemy dotrzeć do dziewczyn na tym etapie edukacji, w którym podejmują decyzje o dalszych krokach, przedmiotach na maturze czy, finalnie, kierunkach studiów. Zależy nam by odczarować stereotypowe wyobrażenie branży jako męskiej. Przyjęło się, że gry robią faceci-programiści dla facetów. Tymczasem dziewczyny zarówno grają jak i tworzą gry. Game dev to bardzo zróżnicowany, kolorowy świat, w którym jest miejsce dla osób programujących, tworzących grafiki 2 i 3D, zajmujących się dźwiękiem, pisaniem scenariuszy czy testowaniem. Każda osoba, niezależnie od płci może się w nim odnaleźć i zakochać!
Mentorki i mentorzy pracują z nimi nie tylko merytorycznie, ale też budują pewność siebie i pomagają wyznaczyć kolejne kroki, by nie kierowały się stereotypami i po prostu zawalczyły o swoją wymarzoną ścieżkę zawodową. Wkładamy wiele pracy, by zainspirować dziewczyny i pokazać im, że swoim talentem i determinacją mogą zdobywać świat i planować swoją karierę w branży, która je interesuje – komentuje.
Dziewczyny, zainteresowane wzięciem udziału w drugiej edycji programu stypendialno-mentoringowego, już od jesieni mogą się rekrutować do projektu.
Dołącz do krakowskich jednorożców, czyli ekosystem innowacji w OMGKRK
Misją OMGKRK jest budowa innowacyjnego i lokalnego ekosystemu na światowym poziomie. Jak powiedziała nam dr Dominika Walec, CEO OMGKRK: W OMGKRK wierzymy, iż przedsiębiorca jest zawodem przyszłości, a innowacyjne firmy są podstawą funkcjonowania ekosystemu i rozwoju społeczno-gospodarczego miast i regionów.
Dobrze prosperujące przedsiębiorstwa, które posiadają globalną przewagę konkurencyjną, stanowią źródło wysokiej jakości zatrudnienia. Generują również przychody pozwalające na aktywne wsparcie i rozwój dla innych dziedzin życia, takich jak edukacja, kultura itd. Poprzez nasze działania staramy się promować postawy przedsiębiorcze wśród młodzieży, w szczególności u studentów i absolwentów.
Podstawą działań OMGKRK są przede wszystkim programy pre-akceleracyjne i mentoringowe. Fundacja dotychczas przeprowadziła 4 programy pre-akceleracyjne oraz dziesiątki sesji wymiany wiedzy i doświadczeń z krakowskimi i zagranicznymi założycielami. Promocja postaw przedsiębiorczych dokonywana jest również poprzez upowszechnianie osiągnięć dotychczasowych innowatorów, zarówno w formie konferencji, warsztatów, ale również poprzez opracowanie Raportu Krakow Startups Report czy bazy lokalnych startupów.
Istotnym elementem kreowania kariery przyszłego przedsiębiorcy są spotkania networkingowe organizowane przez Fundację, podczas których młodzi ludzie mają możliwość spotkania doświadczonych ludzi biznesu i budowy relacji mentorskich. Do tego typu spotkań należą między innymi letnie imprezy masowe Summer Jam, ale również comiesięczne, bardziej kameralne spotkania typu Hangout.
W ramach OMGKRK oferujemy również platformę dla lokalnych firm technologicznych do promocji ich ofert pracy, stanowiąc cenne źródło informacji o potrzebach krakowskiego rynku pracy dla studentów i absolwentów. W ostatnich latach nieprzerwanie królują oferty skierowane dla szeroko pojętych programistów – zaznacza dr Dominika Walec.
Zwolnieni z Teorii i troska o dobro wspólne
Olimpiada Zwolnieni z Teorii dostarcza uczennicom i uczniom narzędzia, w które nie wyposaży ich tradycyjna polska szkoła. Stanowi ona uzupełnienie polskiego systemu edukacji o kluczowe w obecnym świecie kompetencje i umiejętności. Zwolnieni z Teorii zachęcają uczniów szkół średnich i studentów do tworzenia projektów społecznych, jednocześnie pomagają rozwijać wśród młodych znajomość pracy projektowej, poczucie sprawstwa, kreatywność, komunikację czy radzenie sobie w nieprzewidzianych sytuacjach.
Jak podkreśla Emir Chahed z Fundacji Zwolnieni z Teorii: Polski system edukacji opiera się o pracę indywidualną i zapamiętywanie treści, ale nie uzupełnia tych umiejętności o pracę grupową. W obecnym, bardzo szybko zmieniającym się świecie i rynku pracy, kluczowa jest właśnie praca zespołowa, ponieważ to o nią opierają się nowoczesne zawody. Wiemy, że osoby, które tworzą u nas swoje projekty, lepiej radzą sobie w poszukiwaniu zatrudnienia i zyskują przy tym pewność siebie i wiarę w swoje umiejętności.
Udział w Olimpiadzie pomaga młodzieży określić swoją przyszłą drogę zawodową i zdobywać niezbędne do rozwoju kontakty. Każdy projekt społeczny może być przełomowym momentem dla młodych ludzi. Znam historie osób, które po projekcie społecznym odkryły swoją wymarzoną ścieżkę rozwoju w przyszłości. Oczywiście duże znaczenie mają też znajomości i kontakty, które nawiązuje się tworząc projekt. Myślę, że najważniejsza w tym aspekcie jest pewność siebie i wiara w swoje możliwości. To często stanowi już dużą część przyszłych sukcesów – zaznacza.
Uczestniczkom i uczestnikom pomagają mentorki i mentorzy, którzy wcześniej zrealizowali projekty w ramach Zwolnionych z Teorii. Bazując na doświadczeniu, dzielą się swoją wiedzą i radami z osobami, które dopiero rozpoczynają realizację swoich inicjatyw. Każdy projekt otrzymuje kontakt do osoby wspierającej i pozostaje z nim lub z nią w kontakcie aż do etapu zakończenia.
Poza rozwojem kompetencji miękkich projekty pozwalają młodym działać w ważnych dla nich zagadnieniach. Panuje u nas wielka różnorodność tematyczna projektów – od zbiórek pieniędzy na lokalne schronisko, przez kampanie edukujące o tolerancji, po projekty technologiczne tworzące nowoczesne aplikacje – komentuje.
Wspólnym mianownikiem inicjatyw zrealizowanych w ramach Olimpiady jest ich społeczny aspekt. Dzięki trosce o pozytywny wpływ na społeczeństwo, uczestnicy zwracają uwagę na rozwój postaw obywatelskich i troskę o dobro wspólne. Właśnie tę troskę uznałbym za kluczową wartość, którą staramy się rozwijać i promować. Jednocześnie nasi uczestnicy działają w ważnych dla nich tematach, zdobywają certyfikaty i przeżywają wyjątkowe doświadczenia – podsumowuje swoją wypowiedź Emir Chahed.
Praktyki dla młodych: zwiedzanie plus globalny networking
Dla osób lubiących podróżować i podejmować niecodzienne wyzwania, ciekawą możliwością rozwoju mogą być praktyki zagraniczne. Projektów praktyk i stażów można szukać za pośrednictwem różnych organizacji pozarządowych, np. AIESEC. Biorąc udział w programie Global Talent, który organizuje AIESEC, można wyjechać na praktyki zagraniczne do wybranego kraju w Europie lub poza nią, w wybranym sektorze (Marketing, Business Development, Business Administration, Finanse, IT, Inżynieria, Zarządzanie) oraz na wybrany okres czasu (od 6 tygodni do ponad roku).
AIESEC zapewnia wsparcie organizacyjne oraz personalne (wsparcie w ustalaniu celów personalnych, wsparcie w zaklimatyzowaniu się w nowym miejscu). Projektów stażów i praktyk można szukać przez stronę aiesec.org. Po zarejestrowaniu się na tej platformie kontaktuje się z nami wolontariusz, który pomoże nam w dopasowaniu odpowiedniego projektu, zgodnie z naszymi preferencjami.
Doświadczenie zdobyte podczas projektu praktyk za granicą może pomóc nam w odkryciu swojej ścieżki zawodowej oraz w zbudowaniu sieci kontaktów w dowolnym miejscu na świecie, zarówno z młodymi (przedstawicielami organizacji), jak i z przedstawicielami firm. Będzie ono również istotnym elementem naszego CV, pozwalającym wyróżnić się spośród innych kandydatów podczas szukania stałej pracy – komentuje Agnieszka Wojtyna, Head of Partnership Development, AIESEC Polska.
Zawody przyszłości: jaki wybrać dla siebie?
Powyższe wypowiedzi ekspertek i eksperta pokazują, że dzięki organizacjom stawiającym na inkluzywność na rynku pracy i promowanie jej wśród młodych osób, zmienia się powoli również podejście uczelni i szkół ponadpodstawowych do zawodów przyszłości. Nawet jeśli polskie szkoły są konserwatywnie nastawione do edukacji i nie zapewniają narzędzi, dzięki którym młodym łatwiej byłoby się odnaleźć w nieustannie fluktuującym świecie, widać, że zmiana jest po ich stronie, często odbywa się oddolnie, poza murami szkoły.
Wyzwania przyszłości, takie jak katastrofa klimatyczna i galopująca cyfryzacja, wymagają ekspertów technologicznych i naukowych wyposażonych jednak we wrażliwość społeczną, wizjonerstwo i kompetencje miękkie. Zawodem przyszłości może stać się zatem każda profesja wykonywana z pasją i nastawieniem na zmianę społeczną, i technologiczną. Czas na młode wizjonerki i młodych wizjonerów.
Autorka artykułu: Kinga Kurysia
Zobacz również:
