Nierówności płacowe w Polsce

Na poziom wynagrodzenia za wykonywaną pracę wpływ ma bardzo wiele czynników, do których zaliczyć można m.in. staż pracy, wykształcenie czy rodzaj wykonywanego zawodu. Istnieją jednak także czynniki o charakterze dyskryminującym, które w określaniu poziomu wysokości wynagrodzenia nie powinny być brane pod uwagę. Do takich czynników zalicza się m.in. płeć. Kobiety w Polsce wciąż są gorzej wynagradzane za wykonywaną pracę pomimo lepszego wykształcenia.

Według badań Głównego Urzędu Statystycznego kobiety w Polsce są znacznie lepiej wykształcone od mężczyzn. Wśród osób pracujących w Polsce, a posiadających „wykształcenie wyższe ze stopniem naukowym co najmniej doktora oraz tytułem magistra, lekarza lub równorzędnym”, kobiety stanowią 63 procent. Przeważają one również w gronie zatrudnionych z tytułem inżyniera, licencjata, dyplomowanego ekonomisty lub równorzędnym (stanowią w tej grupie 53 proc.).

Kobiety zarabiają mniej

Wykształcenie wyższe ma więc Polsce zdecydowanie ponad połowa pracujących kobiet i tylko 25 proc. pracujących mężczyzn. Mimo tych czynników kobiety w Polsce zarabiają od 15 do 40 procent. mniej. Warto zwrócić uwagę, że nierówność płacowa zwiększa się paradoksalnie właśnie wraz z poziomem wykształcenia.

Z analiz wynika, że kobiety w Polsce wciąż zarabiają od mężczyzn mniej – na tym samym stanowisku, z tym samym doświadczeniem i wykształceniem otrzymują wynagrodzenie niższe od 15 do 40 proc. Kobietom wciąż trudniej jest uzyskać awans czy podwyżkę, a panie w zarządach firm to nadal mniejszość. Nie ma żadnego racjonalnego powodu, żeby tak było i w ramach działać BCC Kobiety postaramy się to zmieniać. – wskazuje Katarzyna Woszczyna, Wiceprezeska Business Centre Club.

Przepaść w zarobkach

Przeciętny mężczyzna z tytułem magistra i lekarza lub stopniem doktora zarabiał w analizowanym okresie ponad 8 tys. zł, a kobieta z identycznym wykształceniem dostawała niespełna 5,4 tys. zł brutto. W niektórych grupach wiekowych różnica była Warszawa, 30 listopada 2022 jeszcze większa. Z raportów GUS wynika wręcz, że wraz z wykształceniem przepaść w zarobkach między obiema płciami rośnie: u doktorów, magistrów i lekarzy wyniosła 32 procent, w gronie osób z tytułem licencjata – 30 proc., zaś wśród zatrudnionych z wykształceniem średnim zawodowym nieco ponad 20 proc.

Kobiety zarabiają mniej na każdym etapie kariery zawodowej

Dysproporcja w poziomie wynagrodzeń nie ma korelacji z doświadczeniem i stażem pracy. Według analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego kobiety zarabiają średnio mniej niż mężczyźni na każdym etapie kariery zawodowej. Nierówności pojawiają się już na samym początku drogi zawodowej. W gronie najmłodszych pracowników (do 24 lat) panowie zarabiali średnio 4,2 tys. zł, a ich koleżanki 3,7 tys. zł, w kolejnym przedziale (od 25 do 34 lat) – odpowiednio 5,7 i 4,9 tys. zł. W grupie wiekowej od 35 do 44 lat różnica była jeszcze większa: 6,8 tys. zł u mężczyzn i niecałe 5,6 tys. u kobiet, zaś w wieku od 45 do 54 lat – 6,5 tys. u mężczyzn wobec 5,5 tys. zł u kobiet. W kolejnych przedziałach zarobki stają się bardziej wyrównane.

W sektorze publicznym różnice w płacach mężczyzn i kobiet okazały się tylko minimalnie mniejsze niż w prywatnym: panowie zarabiali tu średnio 6.607 zł, a panie 5.744 (w prywatnym – odpowiednio – 6.002 i 5.058). Warto przy tym zauważyć, że nawet identyczny jak u mężczyzn staż pracy nie chroni kobiet przed niższymi zarobkami: wśród zatrudnionych z doświadczeniem zawodowym powyżej 5 lat panie otrzymywały wynagrodzenie o przeszło tysiąc złotych niższe niż panowie. Dopiero przy stażu powyżej
dwudziestoletnim różnice stawały się znacząco mniejszy (poniżej 600 zł).

Projekt BCC Kobiety

Business Centre Club w ramach projektu BCC Kobiety jako pierwsza organizacja w Polsce, wdrożyła Certyfikat Równości Płac, którym wyróżniać będzie firmy, przestrzegające zasad symetrycznego systemu wynagrodzeń kobiet i mężczyzn. Wręczenie pierwszych certyfikatów odbyło się w piątek 25 listopada w Warszawie, podczas wydarzenia Certyfikat Równości Płac – Gender Equality w Biznesie. W pierwszej edycji projektu wyróżnione zostały następujące firmy: Grupa Santander Bank Polska, Engave, Grupa Progres, Wedia Ann, Smay oraz Grupa Łapaj Sp. z o.o. Sp. J.

Wyróżnienie przyznawane jest na trzy lata. Inspiracją do stworzenia Certyfikatu Równości Płac były doświadczenia zaczerpnięte z Islandii, która jako pierwszy kraj na świecie wprowadziła w 2018 roku przepisy wspierające równość plac kobiet i mężczyzn nazwane Standardem Równej Płacy. Od tej pory wszystkie firmy w Islandii, które zatrudniają powyżej 25 osób, muszą wypełniać ten standard i udostępniać raporty o wynagrodzeniach.

O BCC

BCC to największa w kraju ustawowa organizacja indywidualnych pracodawców. Członkowie Klubu zatrudniają ponad 400 tys. pracowników, przychody firm to ponad 200 miliardów złotych, a siedziby rozlokowane są w 250 miastach. Na terenie Polski działają 22 loże regionalne. Do BCC należą przedstawiciele wszystkich branż, międzynarodowe korporacje, instytucje finansowe i ubezpieczeniowe, firmy telekomunikacyjne, najwięksi polscy producenci, uczelnie wyższe, koncerny wydawnicze i znane kancelarie prawne. Członkami BCC – klubu przedsiębiorców są także prawnicy, dziennikarze, naukowcy, wydawcy, lekarze, wojskowi i studenci.