ONZ alarmuje: AI może wpłynąć na 40 proc. zawodów
Opublikowano raport o „Technologii i Innowacjach 2025” autorstwa Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD). Wynika z niego, że rynek sztucznej inteligencji do 2033 roku może osiągnąć wartość 4,8 biliona dolarów. To szacunkowa wartość rynku AI, porównywalna z wielkością niemieckiej gospodarki. Organizacja przestrzega jednak, że korzyści wypływające z tego wzrostu mogą być silnie skoncentrowane. Jak będzie wpływ AI na rynek pracy?
Autorzy raportu wskazują, że choć sztuczna inteligencja jest potężnym narzędziem rozwoju, to z natury nie jest inkluzyjna. Stąd apel do państw, aby podjęły natychmiastowe działania polegające na inwestycji w infrastrukturę cyfrową oraz budowanie kompetencji i wzmacnianie zarządzania AI.
Raport o „Technologii i Innowacjach 2025” analizuje wpływ sztucznej inteligencji na globalną gospodarkę, rynek pracy i rozwój społeczny. Wskazuje on na ogromny potencjał AI. Jednocześnie ostrzega także przed rosnącymi podziałami między krajami, które posiadają zasoby do rozwoju AI, a tymi, które pozostają w tyle.
W jaki sposób rozwój AI przekształci rynek pracy?
Z perspektywy rynku pracy warto podkreślić, że nawet 40 proc. globalnych miejsc pracy może zostać dotkniętych przez AI. Zjawisko to wzmaga potrzebę proaktywnych polityk zatrudnienia. Sztuczna inteligencja, zwiększając wydajność, budzi także obawy o automatyzację, a w jej konsekwencji – utratę zatrudnienia. Organizacja wskazuje ponadto, że korzyści z automatyzacji opartej na AI często przepływają do kapitału, a nie do pracowników, co może pogłębiać nierówności oraz osłabiać konkurencyjność taniej siły roboczej w krajach rozwijających się.
Sekretarz generalna UNCTAD, Rebeca Grynspan, podkreśla konieczność umieszczenia ludzi w centrum rozwoju AI. Wezwała również do silniejszej współpracy międzynarodowej, tak aby „przesunąć punkt ciężkości z technologii na ludzi, umożliwiając krajom wspólne tworzenie globalnych ram dla sztucznej inteligencji”.
Jednocześnie UNCTAD podkreśla, że sztuczna inteligencja nie tylko zastępuje miejsca pracy. Może także tworzyć nowe branże i wzmacniać pozycję pracowników. Jeśli AI ma przyczyniać się do wzrostu zatrudnienia, konieczne jest inwestowanie w podnoszenie kwalifikacji, a także przekwalifikowanie i adaptację siły roboczej.
Gdzie koncentrują się zyski z AI?
Sztuczna inteligencja staje się kluczowym elementem cyfrowej transformacji. Zaledwie 100 firm, przede wszystkim z USA i Chin, odpowiada za 40 proc. globalnych wydatków na badania i rozwój. Ponadto organizacja podkreśla, że giganci technologiczni, tacy jak Apple, Nvidia i Microsoft, osiągają wartości rynkowe rzędu 3 bilionów dolarów każda – to kwota porównywalna z rocznym PKB Afryki.
Dominacja rynkowa na poziomie krajowym i korporacyjnym może pogłębić podziały technologiczne, pozostawiając wiele krajów rozwijających się w tyle i pozbawiając je szans na skorzystanie z potencjału AI.
Z raportu wynika, że obecnie mniej niż jedna trzecia wszystkich krajów posiada strategie dotyczące AI. Choć technologia może przyczynić się do innowacji i wzrostu gospodarczego, to wymaga także odpowiedniej polityki, pozwalającej uniknąć pogłębienia nierówności. Jednostka ONZ zaleca wprowadzenie globalnych ram regulacyjnych, większej współpracy międzynarodowej oraz inwestycji w rozwój technologii w krajach rozwijających się.
„Ponieważ ramy regulacyjne i etyczne AI są obecnie kształtowane, kraje rozwijające się muszą mieć prawo głosu, aby zapewnić, że sztuczna inteligencja będzie służyć globalnemu postępowi, a nie tylko interesom najbogatszych państw. Silniejsza współpraca międzynarodowa może przyczynić się do stworzenia globalnych ram AI, które priorytetowo traktują sprawiedliwość, przejrzystość i wspólne korzyści” – czytamy w komunikacie prasowym wydanym w związku z premierą raportu.
O Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju
Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (United Nations Conference on Trade and Development, UNCTAD) jest organem pomocniczym ONZ. Została powołana do życia w 1964 roku w Genewie. Zadaniem jednostki jest wspieranie rozwoju gospodarczego, handlu międzynarodowego i globalnych inwestycji. Wspiera we wzroście przede wszystkim państwa rozwijające się. Obecnie do UNCTAD należą 194 państwa, w tym Polska.
How can technology shape a better future for people & the planet?
— UN Trade and Development (@UNCTAD) April 1, 2025
Join the @UN Commission on Science & Technology for Development at @UNGeneva.
Hosted by @UNCTAD, it brings countries together to share solutions & track progress on digital cooperation.
▶️https://t.co/kmYm1SfeKr pic.twitter.com/0Fu2IsfZWU
