Podwyżka inflacyjna 2025 w praktyce: zasady, kryteria, przykłady
Inflacja od kilku lat stanowi jedno z kluczowych wyzwań zarówno dla gospodarki, jak i dla pracowników oraz pracodawców. Wysokie ceny energii, rosnące koszty życia oraz dynamicznie zmieniająca się sytuacja na rynku pracy sprawiają, że wiele osób zastanawia się, czy w 2025 roku mogą liczyć na podwyżkę inflacyjną. W niektórych firmach podwyżki inflacyjne stały się już standardem, jednak sytuacja znacząco różni się w zależności od sektora – inne zasady obowiązują w instytucjach publicznych, a inne w przedsiębiorstwach prywatnych. Dlatego warto przyjrzeć się bliżej czynnikom, które wpływają na decyzje pracodawców oraz dowiedzieć się, jak skutecznie prowadzić rozmowy o wynagrodzeniu, by zwiększyć swoje szanse na podwyżkę.
Czym jest podwyżka inflacyjna i dlaczego jest ważna?
Podwyżka inflacyjna to mechanizm waloryzacji wynagrodzenia, oparty na wskaźniku inflacji, który corocznie ogłasza Główny Urząd Statystyczny. Jej celem jest wyrównanie pracownikom utraty realnej wartości pensji spowodowanej inflacją. Podwyżka inflacyjna pozwala pracownikom, utrzymać dotychczasowy standard życia w obliczu rosnących kosztów. Natomiast, z punktu widzenia pracodawcy podwyżka inflacyjna może stanowić element budowania motywacji oraz lojalności pracowników. Wzrost wynagrodzenia powoduje, że pracownicy czują się doceniani i bardziej zmotywowani do działania co przekłada się na wyniki firmy. Natomiast, długotrwały brak podwyżek może prowadzić do spadku morale w firmie oraz zwiększenia rotacji pracowników, co negatywnie wpływa na jej konkurencyjność na rynku pracy.
Podwyżka inflacyjna, a kodeks pracy
Czy Kodeks pracy przewiduje obowiązkowe podwyżki inflacyjne? Otóż nie – nie istnieje przepis nakładający na pracodawcę obowiązek podwyżki wynagrodzeń w związku z inflacją. W praktyce oznacza to, że taka podwyżka zależy wyłącznie od polityki firmy i dobrej woli pracodawcy. Chociaż nie jest obowiązkowa, to w wielu organizacjach stanowi część wewnętrznych regulacji wynagrodzeń. Jeżeli przedsiębiorcy decydują się na taki krok, należy pamiętać, że podwyżki inflacyjne obejmują nie tylko osoby aktywnie pracujące, ale również te na urlopach, takich jak macierzyński, ojcowski czy wychowawczy, oraz pracowników na zwolnieniach lekarskich.
Podwyżka inflacyjna, a waloryzacja wynagrodzenia
W sektorze publicznym kwestia podwyżek inflacyjnych wygląda inaczej niż w firmach prywatnych, tutaj nazywa się to waloryzacja wynagrodzenia. Ich wysokość nie jest uzależniona od decyzji przełożonego, lecz od regulacji prawnych. Kluczowe znaczenie ma tzw. ustawa okołobudżetowa oraz decyzje Rady Dialogu Społecznego, które określają wysokość waloryzacji wynagrodzeń w sektorze publicznym – lub decydują o jej braku. W praktyce oznacza to, że podwyżki inflacyjne w budżetówce, czyli waloryzacja wynagrodzenia są ściśle powiązane z decyzjami politycznymi oraz ogólną sytuacją gospodarczą kraju. Dlatego w wielu przypadkach, nawet jeśli inflacja rośnie, pracownicy sfery budżetowej nie mogą liczyć na automatyczne zwiększenie wynagrodzenia.
Jak wyliczyć podwyżkę inflacyjną?
Jak już wspomniano, wysokość podwyżki inflacyjnej jest bezpośrednio powiązana ze wskaźnikiem inflacji ogłaszanym przez Główny Urząd Statystyczny. To właśnie ten procentowy wskaźnik określa, o ile mogą wzrosnąć wynagrodzenia pracowników. Przykładowo w 2020 roku, według danych GUS, wskaźnik inflacji wyniósł 3,4%. Oznaczało to, że firmy zobowiązane do stosowania podwyżek inflacyjnych musiały podnieść wynagrodzenia właśnie o taki procent. W 2023 roku sytuacja była znacznie bardziej wymagająca. Inflacja sięgnęła aż 11,3%, co wywołało silną presję płacową i stanowiło poważne wyzwanie dla wielu pracodawców. Z kolei w 2024 roku inflacja wyraźnie wyhamowała i wyniosła 3,6%. Właśnie o taki procent powinna wzrosnąć pensja w 2025 roku.
Czy firmy w 2025 roku przewidują podwyżki inflacyjne?
Według raportu Grant Thornton równe 50% średnich i dużych firm planuje w 2025 roku przyznać lub już przyznało pracownikom podwyżki płac na poziomie inflacji. To najwięcej w historii tego badania, dla porównania w rok 2024 było to 42%, a w 2023 zaledwie 26%.
Z tego samego raportu wynika, że w porównaniu z poprzednim rokiem spadł odsetek firm planujących podwyżki wynagrodzeń wyższe niż poziom inflacji (która również była niższa niż rok wcześniej). Widać więc, że pracodawcy z jednej strony dostrzegają presję ze strony pracowników na wzrost płac. Z drugiej muszą dbać o rentowność i stabilność finansową swoich firm. Dlatego niechętnie decydują się na podwyżki przewyższające poziom inflacji. Najczęściej akceptują takie zmiany w wynagrodzeniach, które pozwalają pracownikom utrzymać realną wartość płacy, a jednocześnie nie zagrażają sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Podkreśla to również Pani Monika Smulewicz, ekspertka prawa pracy i uznany praktyk.
“Po szczycie inflacji wiele organizacji wyhamowało mechaniczne powiązywanie podwyżek ze wskaźnikami makroekonomicznymi. Coraz częściej decyzja o podwyżce inflacyjnej zależy od kondycji finansowej firmy, branży, kluczowości pracownika oraz strategii zatrzymania talentów” – podkreśla.
Niektóre firmy wprowadziły w ostatnich latach systemowe przeglądy wynagrodzeń uwzględniające inflację, ale obecnie obserwujemy raczej selektywne podwyżki (np. dla kluczowych stanowisk lub w grupach deficytowych kompetencji), a nie powszechne korekty” – wskazuje ekspertka.
Zapytaliśmy również Panią Monikę Smulewicz, o branże, w których najłatwiej o podwyżkę inflacyjną.
“Największe szanse są w sektorach, które notują stabilny lub rosnący popyt, zmagają się z brakami kadrowymi oraz konkurują o specjalistów.
Obecnie są to przede wszystkim:
- IT i nowe technologie (choć tu dynamika podwyżek wyhamowała w porównaniu do lat 2021-2022),
- branża farmaceutyczno-medyczna (np. R&D, produkcja leków),
- budownictwo i infrastruktura (zwłaszcza inżynierowie, technicy)
- logistyka i e-commerce (szczególnie dla specjalistów zarządzania łańcuchem dostaw),
- sektor usług profesjonalnych (kancelarie prawne, doradztwo podatkowe – ale głównie dla doświadczonych pracowników).
Natomiast w branżach niskomarżowych (np. handel detaliczny, część produkcji przemysłowej) podwyżki są trudniejsze do uzyskania i często ograniczone” – podkreśla Monika Smulewicz.
Wpływ inflacji na sytuację pracowników
Z badania Pracuj.pl „Polacy vs. inflacja” z 2023 roku wynika, że aż 74% respondentów odczuwa negatywny wpływ inflacji na swoje wynagrodzenie. Ponad połowa (56%) uważa, że zmiana pracy może przynieść im wyższe zarobki. Dodatkowo 64% ankietowanych wskazuje, że głównym powodem niezadowolenia z wynagrodzenia jest rosnąca inflacja przy braku podwyżek. Aż 49% badanych deklaruje, że nie jest w stanie oszczędzać z powodu zbyt niskich dochodów. 30% przyznaje, że ich pensja nie wystarcza nawet na pokrycie podstawowych wydatków, co zmusza ich do bardzo ostrożnego gospodarowania budżetem. W sytuacji, gdy zdobycie podwyżki staje się coraz większym wyzwaniem, kluczową rolę zaczynają odgrywać kompetencje negocjacyjne.
Jak negocjować podwyżkę inflacyjną w 2025 roku?
Negocjowanie podwyżki wynagrodzenia w 2025 roku, w kontekście rosnącej inflacji i trudnej sytuacji gospodarczej, wymaga odpowiedniego przygotowania oraz strategicznego podejścia. Sam argument o galopującej inflacji może okazać się niewystarczający w uzyskaniu podwyżki inflacyjnej. Nie możemy bowiem zapomnieć, że wzrost cen dotyka nie tylko pracowników, ale również pracodawców, którzy muszą dbać o rentowność swoich firm. Ekspercki głos – Pani Monika Smulewicz – radzi, jak przygotować się do rozmowy o podwyżce. Podkreśla, że skuteczne negocjacje zaczynają się na długo przed samą rozmową z przełożonym. Oto jej praktyczne wskazówki:
“Przygotowanie przed rozmową:
Zbierz dane – Przygotuj konkrety: osiągnięcia, wyniki, nowe obowiązki, projekty, które przyniosły firmie wartość.
Zorientuj się w rynku – Sprawdź raporty płacowe lub oferty pracy na podobne stanowiska. Argumentacja oparta na realiach rynkowych jest mocniejsza niż odwoływanie się wyłącznie do inflacji.
Zrozum perspektywę firmy – Dowiedz się (jeśli to możliwe), czy firma miała dobry rok finansowy i jakie są jej aktualne priorytety.
Podczas rozmowy:
Mów językiem wartości dla firmy – Zamiast „koszty życia wzrosły”, podkreśl, jakie korzyści Twoja praca przynosi organizacji.
Bądź konkretny/a – Jasno przedstaw oczekiwaną kwotę lub procent podwyżki.
Bądź otwarty/a na rozmowę – Jeśli podwyżka nie jest możliwa teraz, zapytaj o możliwość powrotu do tematu za kilka miesięcy lub o alternatywne formy gratyfikacji.
Kontroluj emocje – Rozmowa o wynagrodzeniu może być stresująca, ale rzeczowa i spokojna postawa wzmacnia Twoją wiarygodność”- radzi ekspertka.
Czy można jeszcze liczyć na podwyżkę inflacyjną w 2025 roku? Oczywiście, że tak, ale warto do takiej rozmowy o podwyżce się odpowiednio przygotować. Naszym jedynym argumentem nie powinna być rosnąca inflacja i wzrost płacy minimalnej.
Jak pokazują raporty, pracodawcy są świadomi sytuacji na rynku pracy i w wielu przypadkach są gotowi na podwyżki, szczególnie w branżach, gdzie występują braki kadrowe. Kluczowe jest jednak profesjonalne podejście do rozmowy i rzeczowe przedstawienie swoich argumentów. Warto również rozważyć alternatywne formy gratyfikacji, jeśli bezpośrednia podwyżka nie jest możliwa. Dodatkowo zwróćmy uwagę na to, że skutecznie przeprowadzona negocjacja może nie tylko poprawić warunki finansowe, ale także wzmocnić naszą pozycję zawodową i relację z pracodawcą.
