Pracownicze Plany Kapitałowe – wszystko, co musisz wiedzieć
Wielu Polaków obawia się, że ich emerytury nie będą wystarczająco wysokie, aby mogli godnie spędzić jesień życia. Rozwiązaniem, którego celem jest wsparcie kulejącego systemu emerytalnego, mają być Pracownicze Plany Kapitałowe. Podpowiadamy, czym tak naprawdę jest PPK oraz przedstawiamy korzyści i ryzyka związane z udziałem w tym programie.
Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych weszła w życie 1 stycznia 2019 roku. PPK jest częścią tzw. trzeciego filaru emerytalnego (czyli dobrowolnych oszczędności). Za wdrożenie programu odpowiada Polski Fundusz Rozwoju, a nadzór nad prawidłowym funkcjonowaniem tego instrumentu finansowego sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.
W programie może uczestniczyć każda pełnoletnia osoba, pracująca na umowę, od której odprowadzane są obowiązkowe składki emerytalno-rentowe. Udział jest jednak całkowicie dobrowolny. Podejmując decyzję o odkładaniu swoich funduszy na konto PPK, warto szczegółowo przyjrzeć się temu rozwiązaniu.
PPK – zabezpiecz swoją przyszłość
Pracownicze Plany Kapitałowe są tak naprawdę możliwością gromadzenia dodatkowych oszczędności na przyszłą emeryturę. Co wyróżnia ten instrument finansowy od zwykłej emerytury to większa elastyczność w rozporządzaniu pieniędzmi znajdującymi się na koncie. Środki zgromadzone w ramach PPK są prywatnym majątkiem każdego uczestnika. Daje to pewność i poczucie własnej odpowiedzialności za swoją finansową przyszłość. Pracownik może sam wybrać moment wypłaty funduszy. Jest to najbardziej opłacalne po osiągnięciu 60 roku życia, ale PPK może służyć również jako poduszka finansowa w trudnych sytuacjach życiowych.
– PPK zostały skonstruowane w ten sposób, że największe korzyści uzyskuje się gdy ze zgromadzonych oszczędności zaczniemy korzystać dopiero po ukończeniu 60 roku życia. Uczestnik ma jednak prawo wypłacić pieniądze w każdej chwili. Wiąże się to jedynie z utratą korzyści przewidzianych przez ustawodawcę dla oszczędzających w programie. Bez tych konsekwencji pieniądze można wykorzystać na cele mieszkaniowe oraz w przypadku ciężkiej choroby swojej lub kogoś z najbliższej rodziny – tłumaczy Agnieszka Łukawska, Dyrektor Departamentu Produktów Emerytalnych w Investors TFI.
Warto dodać, że środki na koncie PPK nie pochodzą wyłącznie z pieniędzy samego pracownika. Oprócz własnych wkładów, do PPK wpływają także dodatkowe środki od pracodawcy oraz państwa.
– Podstawową korzyścią dla pracownika jest możliwość gromadzenia dodatkowych oszczędności w części finansowanych przez pracodawcę i państwo. Do każdej złotówki, którą pracownik przeznacza na PPK, pracodawca dokłada dodatkowe 75 groszy. Do tego dochodzą też wpłata powitalna (250 zł) i dopłata roczna (240 zł), czyli środki pochodzące od państwa. Powoduje to, że z punktu widzenia pracownika już na wstępie stopa zwrotu z jego inwestycji wynosi ponad 75 proc. – powiedziała Agnieszka Łukawska.
Rośnie zaufanie Polaków do PPK – program w liczbach
Według oficjalnych danych dostępnych na stronie mojeppk.pl aktualna partycypacja w Pracowniczych Planach Kapitałowych wynosi 45 proc. (dane na październik 2023). To znaczący wzrost w porównaniu z ubiegłym rokiem, kiedy udział ten wynosił 33,60 proc. Może to świadczyć o rosnącym zaufaniu Polaków do programu PPK. Jest to szczególnie istotne w kontekście historii innego programu oszczędnościowego, czyli OFE – którego reforma z 2013 r. była przez wiele osób krytykowana.
– PPK to zupełnie inny program niż OFE. Jest on dobrowolny, a pracownik może dowolnie rozporządzać zgromadzonymi funduszami. Otwarte Fundusze Emerytalne są natomiast częścią finansów publicznych i pracownik nie ma możliwości wcześniejszej wypłaty swoich oszczędności – przekonuje Agnieszka Łukawska.
Jeśli chodzi o inne interesujące statystyki dotyczące PPK, to z rozwiązania skorzystało już 3,37 mln Polaków. Wartość aktywów netto funduszy osiągnęła imponujący poziom wynoszący 17,99 mld złotych. Jeśli chodzi o pracodawców, to aż 314 tys. podmiotów umożliwia swoim pracownikom udział w PPK. Pokazuje to skalę znaczenia tego programu na rynku pracy. Te liczby jednoznacznie świadczą o roli PPK jako istotnego elementu polskiego krajobrazu finansowego oraz ich kluczowym wpływie na budowanie stabilności finansowej obywateli.
Wybierz najlepszą ofertę
Od 1 stycznia 2021 r. praktycznie wszystkie przedsiębiorstwa są zobowiązane do umożliwienia swoim pracownikom odkładania pieniędzy na konto PPK. Aby spełnić ten obowiązek, firmy muszą nawiązać współpracę z instytucją finansową, która oferuje tego typu rozwiązanie. Pełna lista dostępnych instytucji finansowych, które świadczą usługi z zakresu PPK, jest dostępna tutaj. Wybierając odpowiednią ofertę, warto skupić się na dostosowaniu rozwiązania do indywidualnych potrzeb firmy oraz pracowników, aby zapewnić optymalne korzyści dla obu stron.
– Oferty instytucji zarządzających PPK wydają się na pierwszy rzut oka podobne, ponieważ cały program jest ściśle uregulowany prawnie. Niemniej pracodawcy powinni konsultować się ze swoimi pracownikami, dla których ten program został stworzony. Ważne jest wsparcie, jakie dana instytucja może zapewnić zarówno na etapie wdrażania PPK, jak i na etapie obsługi bieżącej, np. w formie spotkań z pracownikami czy obsługi w języku angielskim – tłumaczy Agnieszka Łukawska.
Pracownicze Plany Kapitałowe – czy warto?
Pomimo wielu korzyści, związanych z PPK, należy wspomnieć o kilku wadach programu. Pierwszą z nich są oczywiście niższe pensje. Pracownicy otrzymują wypłaty, zmniejszone o co najmniej kilkadziesiąt złotych miesięcznie. Kolejną kwestią jest automatyczne przypisanie pracownika do PPK. Choć uczestnictwo w programie jest z założenia dobrowolne, to jednak pracownik musi samodzielnie złożyć deklarację o rezygnacji z udziału w PPK. Może to stwarzać wrażenie, że program jest przymusowy, zwłaszcza dla osób, które zapomną lub nie zdążą złożyć wymaganej deklaracji.
Z perspektywy firm obowiązek uczestnictwa w PPK i ponoszenie dodatkowych kosztów z tym związanych, może być uciążliwe, zwłaszcza dla małych przedsiębiorstw. Wszystkie te aspekty wskazują na to, że choć PPK ma wiele zalet, to nie jest rozwiązaniem bez wad.
Wydaje się jednak, że korzyści z PPK przeważają nad potencjalnymi zagrożeniami. Jest to dobre rozwiązanie dla osób, chcących dodatkowo zabezpieczyć swoją finansową przyszłość. Program jest również ważnym uzupełnieniem polskiego systemu emerytalnego i może polepszyć sytuację ekonomiczną wielu osób po zakończeniu aktywności zawodowej.
Autor: Adam Łaba
