Przyszłość pracy do 2030 roku: Jak technologie, demografia i kryzysy wpłyną na rynek pracy?
Przyszłość rynku pracy do 2030 roku kształtować będą nie tylko rewolucyjne technologie, ale także zmiany demograficzne, rosnące koszty życia oraz wyzwania geopolityczne i klimatyczne. Raport Światowego Forum Ekonomicznego ukazuje, jak te globalne tendencje wpłyną na naszą codzienną pracę. Wskazuje także, jakie kompetencje będą pożądane przez pracodawców, a także jakie strategie zatrudnienia obiorą.
Makrotrendy, które będą miały największy wpływ na rynek pracy
Rozszerzenie dostępu do technologii cyfrowych
Zdaniem badanych będzie to najbardziej transformacyjny trend (zarówno w kontekście trendów technologicznych, jak i ogólnie). 60 proc. pracodawców przewiduje, że rozszerzenie dostępu do technologii cyfrowych będzie miało wpływ na ich biznes do 2030 roku.
Wśród kluczowych technologii eksperci wskazali: AI i przetwarzanie informacji, robotykę oraz automatyzację, a także generowanie, magazynowanie i dystrybucję energii. Wpływ tego trendu na rynek pracy będzie zróżnicowany. Będzie on jednocześnie napędzać rozwój najszybciej rozwijających się ról, jak i przyspieszać wygaszanie tych, które zanikają.
Rosnące koszty życia
Respondenci ŚFE wskazali wzrost kosztów utrzymania jako drugi najważniejszy trend transformacyjny. Połowa pracodawców jest zdania, że spowoduje on przekształcenie ich działalności do końca dekady (pomimo oczekiwanego obniżenia światowej inflacji). Spowolnienie gospodarcze również pozostaje istotną obawą – przewiduje się, że przekształci 42 proc. przedsiębiorstw.
Zmiany klimatyczne
To trzeci najbardziej transformacyjny trend, równocześnie najważniejszy w kontekście zielonej transformacji. W jego efekcie wzrośnie zapotrzebowanie m.in. na takie stanowiska jak inżynier energii odnawialnej, czy specjalista ds. ochrony środowiska.
Zmiany demograficzne
W tym obszarze eksperci wskazują na dwa istotne zjawiska. Z jednej strony będzie to starzenie się populacji i zmniejszanie liczby osób w wieku produkcyjnym w gospodarkach wysokorozwiniętych. Z drugiej rozszerzanie się populacji w wieku produkcyjnym w gospodarkach niskorozwiniętych. Przewiduje się, że zjawiska te zwiększą zapotrzebowanie na kompetencje związane z zarządzaniem talentami, nauczaniem oraz mentoringiem.
Napięcia geopolityczne i fragmentacja geoekonomiczna
Szacuje się, że fragmentacja geoekonomiczna i napięcia geopolityczne doprowadzą do transformacji modelu biznesowego w jednej trzeciej (34 proc.) ankietowanych organizacji. Wśród istotnych czynników pracodawcy w tym obszarze wskazują na zwiększone ograniczenia w handlu i inwestycjach oraz dotacje i politykę przemysłową.
Eksperci podkreślają, że niemal wszystkie gospodarki, w przypadku których respondenci spodziewają się, że te tendencje będą najbardziej transformacyjne, prowadzą znaczącą wymianę handlową ze Stanami Zjednoczonymi i/lub Chinami.
Jaka przyszłość czeka rynek pracy w latach 2025-2030?
Dzisiejsze trendy wskazują, że tworzenie i redukcja miejsc pracy wynikające ze strukturalnej transformacji rynku pracy będą stanowiły 22 proc. obecnej liczby miejsc pracy. Eksperci szacują, że w nadchodzących latach powstanie 170 milionów nowych miejsc pracy. Wzrost ten jednak ma być częściowo zniwelowany poprzez likwidację obecnych stanowisk. Szacuje się, że obejmie ona około 92 milionów miejsc pracy. W efekcie ma to skutkować wzrostem netto całkowitego zatrudnienia o 7 proc., co przekłada się na 78 milionów miejsc pracy.
Twórcy raportu przewidują wzrost liczbowy stanowisk pierwszej linii, takich jak pracownicy rolni, kierowcy, sprzedawcy i pracownicy przetwórstwa spożywczego, a także w opiece i edukacji. Z kolei najszybszy procentowy wzrost dotyczyć ma stanowisk technologicznych. W tym specjalistów ds. big data, AI, fintech oraz zielonej transformacji energetycznej. Spadek liczby miejsc pracy dotknie natomiast pracowników administracyjnych, kasjerów, urzędników bankowych i operatorów wprowadzania danych.
The Future of Jobs Report 2025 is now live. Drawing on insights from over 1,000 of the world’s largest employers, the report dives into the key areas of disruption and opportunity within the #labour market. pic.twitter.com/BNd2QLT7bJ
— World Economic Forum (@wef) January 8, 2025
Jakie kompetencje będą poszukiwane w najbliższych latach?
Twórcy raportu szacują także, że 39 proc. obecnych umiejętności stanie się przestarzałe do 2030 roku. Warto jednak także podkreślić, że tempo zmian spowolniło w ostatnim czasie, dzięki wzrostowi szkoleń reskilling i upskilling (50% pracowników przeszkolonych w 2025 roku, wobec 41% w 2023 roku). Wśród kluczowych umiejętności wymienia się: analizowanie danych, elastyczność, odporność, AI, a także big data. Mniejsze znaczenie ma mieć z kolei zręczność manualna czy wytrzymałość.
Co stanowi największą przeszkodę w transformacji biznesowej?
63 proc. respondentów wskazało, że luki kompetencyjne to największa przeszkoda w transformacji biznesowej. Firmy aktywnie starają się zapobiegać temu zjawisku – 85 proc. z nich planuje szkolenia. Szacunki mówią, że 59 proc. globalnej siły roboczej wymaga przeszkolenia, a 11 proc. może być zagrożone wykluczeniem zawodowym.
Zasadnym pozostaje pytanie, jak w tak zniuansowanej rzeczywistości przyciągać najlepsze talenty. Istotną rolę ma tu odegrać m.in. wspieranie zdrowia i dobrego samopoczucia pracowników, na które wskazało 64 proc. respondentów.
O raporcie Światowego Forum Ekonomicznego
Raport Future of Jobs 2025 prezentuje perspektywę ponad 1 000 czołowych globalnych pracodawców, którzy łącznie reprezentują ponad 14 milionów pracowników w 22 klastrach branżowych i 55 gospodarkach na całym świecie. Celem badania jest analiza wpływu makrotrendów na miejsca pracy, umiejętności oraz strategie transformacji siły roboczej, które pracodawcy planują realizować w latach 2025-2030.
“Wkraczając w rok 2025, krajobraz pracy nadal ewoluuje w szybkim tempie. Przełomowe osiągnięcia, szczególnie w dziedzinie generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI), przekształcają branże i zadania we wszystkich sektorach” – wskazuje we wstępie do raportu Saadia Zahidi, Managing Director World Economic Forum.
“Te postępy technologiczne nakładają się jednak na szereg szerszych wyzwań, takich jak zmienność gospodarcza, geogospodarcze przeobrażenia, problemy środowiskowe oraz zmieniające się oczekiwania społeczne. W odpowiedzi na te zmiany piąta edycja raportu Future of Jobs poszerza swoje spojrzenie, oferując kompleksową analizę powiązanych trendów kształtujących globalny rynek pracy” – dodaje.
Światowe Forum Ekonomiczne jest międzynarodową organizacją na rzecz współpracy publiczno-prywatnej. Zapewnia globalną i bezstronną platformę non-profit, umożliwiającą relacje między interesariuszami, których celem jest budowanie wzajemnego zaufania oraz inicjowanie działań na rzecz współpracy i postępu.
Zaangażowanie Forum w ułatwianie postępów w rozwiązywaniu systemowych wyzwań realizowane jest poprzez 10 Centrów. Ośrodki te budują społeczności zorientowane na cel, które są kluczowe dla stawiania czoła globalnym wyzwaniom. Kierując się wskazówkami tych społeczności, zespoły centrów przekształcają ambitne cele w konkretne działania poprzez strukturalne, wieloletnie inicjatywy oraz generowanie analiz i wniosków.
Pełen raport “Future of Jobs 2025” Światowego Forum Ekonomicznego znajdziesz tutaj.
