Psychowashing jako przyczyna wypalenia zawodowego? Work-life balance już nie obowiązuje
Co się stanie, gdy zgłosisz przełożonemu, że masz za dużo obowiązków? Jak zareagujesz jako pracodawca na kolejny niedotrzymany deadline? Zorganizowanie darmowego kursu oddychania tym razem nie pomoże. Korporacyjny psychowashing to praktyki, które jedynie pozornie mają sprzyjać wellbeingowi zatrudnionych osób. Zobacz jak rozpoznać to zjawisko, aby skutecznie ustrzec się przed wypaleniem zawodowym.
Stan mentalny pracowników i pracodawców
Z badań przeprowadzonych przez PSH Lewiatan możemy się dowiedzieć, że prawie 36% osób zatrudnionych w różnych firmach w Polsce przejmuje się pracą nawet podczas urlopu. Jak się okazuje, problem nie dotyczy jedynie pracowników i pracowniczek, ale również osób zarządzających firmami. 40% przedsiębiorców i przedsiębiorczyń przyznało, że są zmęczeni, natomiast 16% zadeklarowało przemęczenie. Z czego to wynika? Jednym z powodów może być zachwiana równowaga między pracą i odpoczynkiem. Jeśli nawet podczas wolnego dnia nie możesz odetchnąć, nie włączając komputera, powrót do biura wcale nie będzie łatwiejszy. Wówczas przecież cały czas w nim jesteś.
O przemęczeniu przedsiębiorców mówi się rzadko. Poradniki dla firm zazwyczaj skupiają się na dobrostanie osób zatrudnionych, jednak brakuje rozwiązań dla osób zarządzających. Wypalenie zawodowe może dosięgnąć każdego, niezależnie od zajmowanego stanowiska. Często to stan zdrowia psychicznego przełożonego czy przełożonej ma największy wpływ na samopoczucie wszystkich członków zespołu.
Rynek pracy wraca do normy?
Sytuacja na rynku pracy powoli się stabilizuje. Po bardzo trudnym czasie pandemii, izolowania się od współpracowników i współpracowniczek, różne osoby coraz chętniej pojawiają się w biurze, próbując nadrobić „stracony” czas. Mimo tego w wielu gałęziach biznesu skutki nadal są odczuwalne. Całkiem niedawno głośno mówiło się o zwolnieniach w branży IT, jednak wygląda na to, że specjaliści i specjalistki mogą odetchnąć z ulgą. Firmy technologiczno-informatyczne wznawiają rekrutacje. Z kolei dane przedstawione przez serwis layoffs pokazują, że we wrześniu 2023 firmy zwolniły 6417 dotychczasowych pracowników, co jest najmniejszą liczbą w okresie od kwietnia 2022 roku. Obecnie wciąż rośnie zapotrzebowanie na doświadczone osoby eksperckie z zakresu cyberbezpieczeństwa.
Praca zdalna i jej pułapki – od miłości do nienawiści
Na pewno znajdzie się wiele osób, które wciąż przedkładają pracę zdalną ponad obecność w biurze. Trzeba jednak być świadomym zagrożeń, które wynikają z utrzymywania relacji, nawet tych biznesowych, wyłącznie online. Na fali popularności pracy zdalnej coraz częściej zaczęło się mówić o cyfrowym stresie. Jest to efekt korzystania z wielu sprzętów elektronicznych, które są wymagane do świadczenia pracy, jak i komunikowania się ze współpracownikami. Badania wykonane przez Obserwatorium Przeciążenia Informacyjnego i Współpracy Cyfrowej jasno pokazują, że około 30% społeczeństwa pracującego zdalnie jest narażone na zbyt dużą liczbę bodźców komunikacyjnych.
W lutym 2023 roku Polski Instytut Ekonomiczny zajął się przedstawieniem perspektywy przedsiębiorców i przedsiębiorczyń na zagrożenia pracy zdalnej. 57% respondentów przyznało, że praca świadczona online nie pozwala na odpowiednią kontrolę pracy zespołów. Wśród negatywnych aspektów znalazło się także zwiększenie szans na naruszenie BHP (52%) czy mniejsze możliwości zabezpieczenia danych (47%). W badaniach skupiono się także na zaletach, w których wygrywa elastyczność, łatwiejsza współpraca międzynarodowa oraz otwartość na zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami.
Psychowashing, czyli uważaj, co oferujesz
Wszystkie przedstawione we wcześniejszej części tekstu informacje sprowadzają się do jednego pytania: co zrobić, aby w firmach było lepiej? Dotyczy to zarówno perspektywy osób zatrudnionych, jak i zarządzających biznesami w Polsce. Odpowiedzią mogą być benefity, które chętnie są przedstawiane przez zespoły rekrutacyjne. Niestety nie jest to takie proste.
Co to jest korporacyjny psychowashing?
Zapewne znasz przypadki firm, gdzie odpowiedzią na problemy jest coaching oraz jeszcze więcej szkoleń związanych z produktywnością, planowaniem i zarządzaniem sobą w czasie. Ze zmianą nie łączą się reformy strukturalne czy operacyjne, a jedynie zwiększone zapotrzebowanie na trenerów i trenerki biznesu. Oczywiście ich rola jest niezbędna w formie dodatkowego wsparcia bazującego na etyce, a nie jako podstawowej reakcji na kryzys.
Kluczowym aspektem pracy nad zmianą jest zadawanie pytań o genezę problemu, ale również wyznaczenie celu, do którego dąży się poprzez wprowadzanie nowych rozwiązań. Niestety korporacyjny coaching może być skupiony na zwiększaniu wyników biznesowych poprzez wpłynięcie na zaangażowanie pracowników, zamiast na skupieniu się na zdrowiu psychicznym pracowników, aby byli w stanie i chcieli zwiększać wyniki biznesowe firmy. Rzadko kiedy sięga się też do ról kadry zarządzającej. Działania są skupione na członkach działów HR oraz pracownikach niższego szczebla. Właśnie takie podejście jest nazywane korporacyjnym psychowashingiem. Pora przestać stwarzać pozory, że złe organizacje mogą być naprawione poprzez dodatkowy coaching.
Psychowashing czy realna wartość dla firmy?
Chcesz zaoferować w swojej działalności nowy pakiet benefitów, ale nie chcesz, aby zostały odebrane jako psychowashing? Wiele zależy od intencji. Jeżeli chcesz wykorzystać je jedynie do powierzchownego poprawienia sytuacji, lepiej odpuść. Jeśli natomiast jesteś na etapie poszukiwania pracy i bierzesz pod uwagę dodatkowe korzyści, sprawdź, na co najlepiej zwrócić uwagę.
4-dniowy tydzień czy 7-godzinny dzień pracy
4-dniowy tydzień pracy nie jest nowością, wiele firm już testuje to rozwiązanie. ICE Group w 2019 roku wykazało na własnym przykładzie, że efektywność pracy rośnie. Ważne jest jednak to, aby tym samym nie obniżać pensji. W tym samym roku japoński oddział Microsoft zapewnił wolne piątki pracownikom, co przełożyło się na wzrost produktywności o 40%. Natomiast na skrócenie dni pracy o godzinę zdecydowała się Toyota, gdzie również notuje się wzrost produktywności zespołów objętych próbą.
To rozwiązania, które trudno zaliczyć do elementów korporacyjnego psychowashingu, ponieważ mają realny wpływ na funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa. Mydlenie oczu w tym przypadku byłoby nieopłacalne.
Odpowiednia temperatura w pracy nowym benefitem?
Brzmi jak żart, jednak niedługo naprawdę odpowiednia temperatura w miejscu pracy może stać się dobrem luksusowym. Wszystko przez to, że brakuje regulacji prawnych dotyczących maksymalnej temperatury, w jakiej mogą pracować osoby zatrudnione w firmach. Problem nie dotyczy wyłącznie Polski, ale także innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Nasilające się zmiany klimatyczne znacząco przyśpieszą proces reakcji i podejmowania decyzji w tym zakresie.
O ile temperatura w biurze może być regulowana poprzez klimatyzację, wentylatory i inne urządzenia, to trudniej zadbać o pracowników i pracowniczki terenowe lub w pełni pracujące na świeżym powietrzu. Co ciekawe, sytuacja wygląda inaczej w przypadku młodocianych pracowników. Jak wskazuje Puls HR, niektóre typy prac mogą być wykonywane przez osoby z tej grupy wiekowej tylko jeśli temperatura nie przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza jest nie większa niż 65%.
Mindfulness i opieka psychologiczna
W Polsce zaburzenia psychiczne można podzielić na trzy kategorie: depresja, uzależnienia oraz stany lękowe. Jak to wygląda globalnie? Naukowcy z Harvard Medical School grzmią, że około połowa ludzi na świecie do ukończenia 75. roku życia może borykać się z przynajmniej jednym zaburzeniem zdrowia psychicznego. Jednocześnie jest to jedna z najbardziej niedofinansowanych gałęzi medycyny, co przekłada się również na obawy dotyczące braku dostępu do specjalistycznej opieki.
Wiele firm decyduje się więc na zaoferowanie wsparcia psychologicznego i psychiatrycznego dla pracowników i pracowniczek. To znak, że kadra zarządzająca troszczy się o zdrowie psychiczne członków i członkiń zespołu? Niestety nie zawsze. Okazuje się, że zajęcia relaksacyjne czy właśnie konsultacje psychologiczne mogą być elementem psychowashingu. Jeżeli atmosfera w pracy jest toksyczna, deadline goni deadline, a pracownicy mimo zgłaszania wypalenia nie są wysłuchani przez przełożonych, zajęcia relaksacyjne nie są wystarczające. Niektórzy zarzucają firmom również to, że oferty mają ostatecznie służyć poprawieniu wydajności i efektywności. Co za tym idzie wellbeing dotyczy bardziej wyników firmy niż pracowników.
Autor: Aleksandra Orłowska
Czytaj również:
Czego „Barbie” uczy o przywództwie?
Quiet quitting, great resignation, lazy girl job — nowe trendy w zatrudnieniu
Upominki na galach i eventach biznesowych. Sprawdź, co robisz źle
