Ustawa o ochronie sygnalistów – Rada Przedsiębiorczości formułuje zastrzeżenia
Choć dyrektywa w zakresie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii powinna zostać wdrożona do polskiego systemu prawnego do grudnia 2021 roku, to prace nad projektem ustawy wciąż trwają. Procedowane przepisy zakładają ochronę osób zgłaszających naruszenia w kontekście związanym z pracą. Ostatnio swoje zastrzeżenia do najnowszego projektu ustawy wystosowała Rada Przedsiębiorczości.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreśla, że projekt ma wielką wagę społeczną. Regulacje są bowiem oczekiwane przez obywateli, pracowniczki i pracowników oraz właśnie stronę społeczną. Resort przypomina także, że powinny być wdrożone do polskiego porządku prawnego już kilka lat temu.
Najnowszy projekt jest rezultatem pracy resortu w ciągu czterech ostatnich miesięcy. Ministerstwo podkreśla, że w tym czasie spotykało się z przedstawicielami związków zawodowych, organizacji pracodawców, czy organizacji pozarządowych, uwzględniając wiele uwag formułowanych wobec projektu.
Nowe przepisy w tym zakresie są konieczne. Brak implementacji dyrektywy pociągnął bowiem za sobą nałożenie kar finansowych. Nowe prawo może skutecznie pomóc w identyfikacji oraz zapobieganiu korupcji i nadużyciom. Ciężar jego implementacji będzie jednak w dużej mierze spoczywał na pracodawcach. Nic więc dziwnego, że chcą być aktywnie zaangażowani w proces legislacyjny.
Ustawa o ochronie sygnalistów – stanowisko Rady Przedsiębiorczości
7 maja Rada Przedsiębiorczości wydała swoje stanowisko w sprawie ustawy o ochronie sygnalistów skierowane do Katarzyny Ueberhan, Przewodniczącej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
„Przedsiębiorcy mają szereg zasadniczych zastrzeżeń odnośnie do przyjętego przez rząd projektu ustawy” – czytamy w wystosowanym komunikacie.
Organizacja podkreśliła swoje pozytywne podejście do samej instytucji sygnalizowania przestępstw, zauważając, że przysłuży się ona zarówno firmom, jak i gospodarce. Zwraca jednak uwagę, że prace nad projektem ustawy powinny uwzględniać stanowisko podmiotów, które będą odpowiedzialne za realizację nadchodzących obowiązków.
„Projekt ustawy pomimo wprowadzenia zasadniczych zmian w okresie ostatnich tygodni, nie był konsultowany z partnerami społecznymi” – wskazuje organizacja.
Rada Przedsiębiorczości wspomina, że konsultacje ze stroną społeczną zostały przeprowadzone w 2021 roku.
„Trudno jest uznać, iż działania przeprowadzone w 2021 r. wypełniają wymóg zasięgnięcia opinii partnerów społecznych i przekazania w tym zakresie informacji” – podkreśla organizacja.
Rada wskazuje, że to przedsiębiorcy są głównymi adresatami nowych rozwiązań. Ustanawiana procedura zgłoszeń wymaga od nich odpowiednich trybów i zapewnienia efektywnych oraz transparentnych zasad ich stosowania.
Organizacja podkreśla również, że projekt wykracza poza minimalne standardy wynikające z przepisów unijnej dyrektywy. Jednocześnie wskazuje, że nie oszacowano oddzielnie potencjalnych kosztów nowych przepisów tak dla przedsiębiorców, jak i organów, które związane są z ustanowieniem odpowiednich mechanizmów.
Trzy najważniejsze zastrzeżenia Rady Przedsiębiorczości
Organizacja wskazała trzy podstawowe zastrzeżenia wobec projektu, uzasadniając swoje stanowisko.
Pierwszą kwestią, na którą zwraca uwagę organizacja jest fakt, że w procedowanych od lutego wersjach projektu nowych przepisów wprowadzono zasadnicze zmiany w katalogu spraw objętych zgłoszeniem. W ostatniej wersji katalog rozszerzono m.in. o przepisy prawa pracy, co nie było przedmiotem konsultacji ze stroną społeczną.
Drugim aspektem, który przywołuje Rada Przedsiębiorczości, jest brak możliwości powierzania podmiotom zewnętrznym lub podmiotom z grupy przedsiębiorców podejmowania działań następczych w zakresie prowadzenia postępowań wyjaśniających.
Ostatnim ze wskazanych zastrzeżeń jest kwestia czasu przyznanego przedsiębiorcom na wdrożenie nowych procedur. W obecnym kształcie projekt zakłada trzymiesięczne vacatio legis. Organizacja podkreśla, że szczególnie w kontekście ostatnich zmian, czasu jest zbyt mało. Rada przedsiębiorczości wskazuje, że przedsiębiorcy potrzebują co najmniej sześciu miesięcy na wdrożenie nowych procedur, zwracając szczególną uwagę na mniejsze podmioty.
Pełną treść stanowiska, wraz z uzasadnieniem poszczególnych zastrzeżeń, możesz przeczytać tutaj.
Rada Przedsiębiorczości – misja i członkowie
Rada Przedsiębiorczości została pierwotnie powołana 17 listopada 2003 roku. Następnie reaktywowano ją 24 marca 2020 roku w celu ochrony gospodarki przed skutkami pandemii i pojawiającym się zagrożeniem recesji. Stanowi forum współpracy przedstawicieli największych organizacji, które reprezentują przedsiębiorców i pracodawców w naszym kraju. Obecnie reprezentuje 328 280 pracodawców oraz przeszło 8 mln pracowników.
W gronie członków Rady Przedsiębiorczości znajdują się: ABSL, Business Centre Club, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Banków Polskich oraz Związek Rzemiosła Polskiego.
Kim jest sygnalista?
Sygnalista to osoba, która działając w dobrej wierze i w interesie publicznym zgłasza lub ujawniają informacje o naruszeniach prawa. Sygnaliści mogą odegrać ważną rolę w ujawnianiu naruszeń, jednak najpierw konieczne jest wypracowanie skutecznych rozwiązań prawnych.
Odtajnianie informacji to proces, który umożliwia każdej osobie – pod ochroną prawną – ujawnianie informacji dotyczących nadużyć, korupcji lub niestosownego zachowania w prywatnych, lub publicznych organizacjach. Głównym celem przepisów jest zapobieganie oszustwom korporacyjnym i nadużyciom władzy.